LED NEDİR ?
Işık yayan diyot olarak adlandırılan LED,elektrik enerjisini ışığa dönüştüren yarı iletken devre elemanıdır. LED’in en önemli kısmını yarı iletken malzemeden oluşan ve ışık yayan LED çipi oluşturur.LED çipi noktasal bir ışık kaynağıdır ve kılıf içine yerleştirilmiş yansıtıcı eleman sayesinde ışığın belirli bir yöne doğru yayılması sağlanır.
LED’İN AVANTAJLARI
LED’ler klasik aydınlatma sistemlerine göre düşük enerji tüketimi,uzun ömür,sağlamlık,küçük boyut,hızlı anahtarlama, yüksek dayanıklılık ve güvenilirlik gibi avantajlara sahiptir.LED’ler elektronik piyasasına girdiği 1962 yılından itibaren büyük aşama kaydetmiştir. Geleneksel ışık kaynakları tüm yönlerde ışık yayarak çoğu uygulamada ışık kaynağında üretilen ışığın bir kısmının zayi olmasına neden olmaktadır. Bazı özel optikler ve yansıtıcılar (reflektörler) kullanılarak bunun önüne geçilmeye çalışılır,fakat bu durumda ışık kayıpları oluşur. Ancak LED’lerde yönlü ışık yayma özelliğiyle bu kayıpların önüne geçilir. LED’ler flaman ve cam kaplamalara sahip olmadığından titreşimlere büyük ölçüde dayanıklıdırlar. Akkor telli lambalar ve deşarj lambalar taşıtlardan kaynaklanan ve sanayi uygulamalarındaki titreşimlerden etkilenirler. Bunların yanı sıra LED’ler küçük boyutlu olmaları ve yönlü ışık yaymaları sayesinde,yenilikçi,düşük profilli, kompakt aydınlatma tasarımı imkânı sağlamaktadır. Yeni nesil LED teknolojisindeki gelişmeler sonucunda, 2011 yılı itibariyle LED’li lambalar floresan lambaların yerine kullanılabilecek yeterliliğe ulaşmış durumdadır.Önümüzdeki yıllarda ışık akısı,ışıksal etkinlik ve lümen sürekliliği parametrelerindeki iyileştirmelerle birlikte,aydınlatma sektörünün tamamında yeni nesil LED’li lambaların kullanımı kaçınılmaz olacaktır.Bu durum elektrik tasarrufu sağlamanın yanında çevreyle dost ışık kaynaklarının kullanımını da beraberinde getirecektir. LED’ler floresan lambalar gibi ultraviyole ve infrared ışınlar yaymaz ve ayrıca cıva buharı gibi zararlı gazlar içermedikleri için çevre dostudur.
LED ÖMRÜ
Teorik olarak LED ömrü 100.000 saat olarak belirtilse de ışık çıktısındaki azalmaya bağlı olarak hesaplanan ömür daha düşüktür.Elektronik sürücü devrenin performansı,termal tasarım,çevresel etkiler,LED çipinin kalitesi vb. etkenler LED ömrü üzerinde belirleyicidir. LED’li bir Aydınlatma Aracı için “ömrünü tamamlama” süresi, LED’in total ışık akısının orijinal değerinin %70’e indiği nokta olarak tanımlanır. LED’li lambaların ömürleri 25C°’lik bir ortamda minimum 40.000-50.000 saat olup standart floresanlara göre 7-8 yıl daha uzun ömürlüdürler, eğer ortam sıcaklıkları daha düşük ise daha uzun süre çalışabilirler.
LED PARAMETRELERİ
Işık Akısı (Lümen) : Bir ışık kaynağından ışıyan akının göze etkiyen kısmına ışık akısı denir. Kaynaktan göze etkiyen kısım ışık akısı; kaynaktan uzaya etkiyen kısım ise toplam ışık akısıdır. Işık enerjisinin bir ölçüsüdür ve birimi Lümen (Lm) ’dir. Lümen değeri ne kadar yüksekse ışık o kadar parlak gözükür. 1 Lm = 0,00146W Işık Şiddeti (Candela) : Bir ışık kaynağından birim steradyan* içerisinde çıkan/yayılan ışık akısının bir ölçüsüdür. Radyanà r yarıçaplı bir çember üzerinde r birim uzunluğundaki yayı gören açıdır. Steradyanà r yarıçaplı bir küre üzerindeki birim alanındaki bölgeyi gören açıdır. Işık Akısı dendiği zaman, kaynaktan yayılan toplam akı; Işık Şiddeti dendiği zaman ise, bir steradyanlık katı açı içerisindeki akı kastedilmektedir. Işık Şiddeti birim Candela (Cd) ‘dir. Işık Şiddeti ; ɸToplam Işık Akısı ; A Steradyan cinsinden alan. Işık Miktarı (Q) : Birim zaman içerisindeki Işık Akısı miktarıdır. Birimi Lm/s veya Lm/sa ‘tir. Aydınlanma Şiddeti (E) : Kaynakla değil, aydılanan yüzeyle alakalı bir niceliktir. Birim alan üzerine dik olarak düşen ışık akısıdır. Birimi Lüks (Lx) ‘tür. r kaynak ve cissim arasındaki mesafe (m) CRI (Color Rendering Index) : Renk Sunum İçeriği; yani bir ışık kaynağının cisimler üzerindeki renk üretimidir. 0 – 100 arasında değerlendirilir. 80 CRI’lık bir ışık kaynağı, 60 CRI’lık bir kaynaktan daha canlı ışık verir.
Fotoğrafta solda, yüksek CRI değerine sahip bir ışık kaynağı, sağda ise düşük CRI değerine sahip bir kaynak vardır. Etkinlik Faktörü : Watt başına Işık Akısı miktarıdır. Işık Akısı / Güç = Lümen / watt Konvansiyonel ışık kaynaklarında 150 lm/w değerlerindedir. LED’lerde ise 231 lm/w değerlerini bulur. Gelişen teknolojiyle LED’lerin etkinlik faktörü sürekli artmaktadır.
